سخنرانی تاریخی دکتر مصدق در مخالفت با استبداد رضا خانی: پادشاه فقط و فقط می تواند به واسطه رای اعتماد مجلس یک وزیر الوزرایی بگمارد.

نهم آبان ۱۳۰۴؛ سخنرانی تاریخی دکتر مصدق در مخالفت با استبداد رضا خانی و پادشاهی او
دکتر مصدق در جلسه نهم آبان ۱۳۰۴ مجلس شورای ملی در جو وحشت و ترور به پا خاست و نطقی تاریخی کرد:
پادشاه فقط و فقط می تواند به واسطه رای اعتماد مجلس یک وزیر الوزرایی بگمارد. خب اگر ما قائل بشویم که آقای رئیس الوزرا پادشاه بشوند آن وقت در کارهای مملکت دخالت کنند همین آثاری که امروز از ایشان ترشح می کند در زمان سلطنت هم ترشح خواهد کرد. شاه هستند، رئیس الوزرا هستند، فرمانده کل قوا هستند. بنده اگر سرم را ببرند تکه تکه ام بکنند و آقا سید یعقوب هزاران فحش به من بدهد زیر بار حرف زور نمی روم. بعد از بیست سال خونریزی! آقا سید یعقوب شما مشروطه طلب بودید، شما آزادی خواه بودید. حال عقیده شما این است که یک کسی در مملکت باشد که هم شاه باشد، هم وزیرالوزرا، هم حاکم !
اگر اینطور باشد ارتجاع صرف است، استبداد صرف است پس چرا خون شهدای آزادی را بیخود ریختید؟ چرا مردم را به کشتن دادید؟ می خواستید از روز اول بگویید که ما دروغ گفتیم، مشروطه نمی خواستیم، یک ملتی است جاهل و با چماق باید آدم شود.
دکتر مصدق درباره جلسه آن روز مجلس شورای ملی و نا آگاهی خود از برپایی جلسه نهم آبان چنین می گوید:«صبح شنبه نهم آبان ماه ۱۳۰۴ مرحوم مستوفی الممالک به من تلفن کرد که به مجلس می روم یا نمی روم؟ گفتنم امروز که روز جلسه نیست. گفت مگر اطلاع ندارید که امروز جلسه فوق العاده برای کار مهمی تشکیل می شود. اگر مایلید بیایید منزل من. پس از مشورت چنانچه لازم شد می رویم والا نمی رویم. به آنجا رفتم. گفتند: ماده واحده ای تهیه شده است(برای تغییر سلطنت) که جمعی از نمایندگان را برای امضای آن به خانه سردار سپه دعوت کرده اند…آقایان مشیرالدوله و موتمن الملک گفتند ما فردا به مجلس نمی رویم ولی من(مستوفی الممالک) مردد هستم برویم یا نرویم…من به ایشان گفتم به توپچی ده سال مواجب می دهند، برای اینکه یک روز شلیک کند. اگر شلیک نکرد انجام وظیفه نکرده است. نمایندگان مجلس هم موظفند از قانون اساسی دفاع کنند…گفتند کاملا موافقم. آقای حسین علا آمد. ما سه نفر در اتومبیل من به اتفاق به مجلس رفتیم.»
محمد مصدق در محکمه نظامی، جلیل بزرگمهر، صفحه یازدهم
کتاب تقریرات مصدق در زندان- جلیل بزرگمهر، ایرج افشار-ص۱۰۸

کانال تلگرامی مصدق به روایت تاریخ و اسناد