انتشار اسناد جدید امریکا: عملیات نظامی احزاب کرد در سال ۱۳۵۸ از سوی چه قدرتهای برانگیخته می‌شدند و کدام هدف را تعقیب می‌کردند؟

سایت انقلاب اسلامی در هجرت: در ماه نوامبر ۲۰۲۰، وزارت خارجه آمریکا اسناد روابط خارجی در باره بحران گروگانگیری را از تاریخ نوامبر ۱۹۷۹ تا سپتامبر ۱۹۸۰، منتشر کرده است. بلافاصله پس از گروگانگیری، حکومت امریکا (کارتر) تمام اهرمهای فشار بر دولت ایران برای آزادسازی سریع گروگانها را بررسی و فعال می کند. 

بحران‌سازی در داخل ایران با کمک به گروههایی برای ایجاد ناامنی و برخوردهای نظامی خصوصاً در مناطق مرزی ایران

کمک به نیروهای مخالف ایرانی در خارج کشور از جمله پهلوی طلبها و شاپور بختیار هم برای استفاده از آنها برای متزلزل کردن رژیم و هم برای ایجاد یک آلترناتیو و در صورت امکان ساقط کردن دولت ایران.

فعال کردن رژیمهای عربی از جمله عراق، برضد ایران. در همان روزها بعد از گروگانگیری، صدام به امریکاییها می‌گوید می‌خواهد به قراداد ۱۹۷۵ با ایران پایان دهد. 

ایجاد فشارهای اقتصادی با سعی بر کنترل قیمت نفت و نیز با کنترل منبع اصلی درآمد ایران، یعنی نفت خوزستان با آسیب رسانی به پالایشگاهای نفت و یا حتی با کنترل کامل استان خوزستان. 

در این سند، به صراحت از همکاری دولت عراق، شاپور بختیار و احزاب کرد در طراحی عملیات نظامی در داخل خاک ایران، سخن می‌رود. در همان روزهای پس از انقلاب، برخی از احزاب کرد، جنگ مسلحانه را برای دستیابی به اهداف سیاسی، روش خویش کردند. 

در ۲۷ اسفند ۱۳۵۷، پادگان سنندج را محاصره کردند؛ وارد پادگان شدند و ۲۱ سرباز را به شهادت رساندند. 

پادگان سنندج بزرگترین زرادخانه اسلحه و مهمات کشور در غرب (برای مقابله با عراق) بود. از فروردین ۱۳۵۹، فعالیت های نظامی در کردستان شدت گرفتند. ستون های ارتش در حالی که برای استقرار در نقاط مرزی در حرکت بودند، مورد هجوم قرار می گرفتند:

1- در سنندج، ممانعت از حرکت ستونی که از کرمانشاه عازم منطقه مرزی سردشت و استقرار در مرز ایران و عراق بود و

 2- ستون دیگری که از ارومیه عازم منطقه مرزی از طریق دره قاسملو بوده با گروه های مسلح درگیر و عده‌ای نظامی به شهادت می‌رسند.

3- در همان زمان، ارتش عراق مرتب در مرزهای ایران دست به عملیات نظامی می‌زد.

صورت جلسات شورای انقلاب، مربوط به آذر ۱۳۵۸، منتشر شده است. کردستان، موضوع اصلی گفتگو و تصمیم است. گزارش هیأت تحقیق به شورا، حاکی است که رژیم صدام از سه راه اسلحه وارد کردستان ایران می‌کرده‌است، پیشنهاد می‌شود با صدام گفتگو شود تا مگر به این رویه پایان دهد. بنی‌صدر می‌گوید: صدام خواهان تفاهم بود، آقا نپذیرفت. حالاهم با مذاکره با صدام مخالف است. بهشتی می‌گوید: باید رعایت جنبش اسلامی عراق را کرد و هاشمی رفسنجانی اعتراض می‌کند که به چه قیمت! بنی‌صدر جانبدار گفتگو با کردهایی است که روش مسلحانه را در پیش گرفته اند و… 

در زیر سند، سرمقاله های بنی‌صدر که در روزنامه انقلاب اسلامی آن زمان بچاپ رسیده را می‌آوریم تا خواننده مشاهده کند در همان زمان، از نقش و حمایت عراق و امریکا در ایجاد این عملیات نظامی اطلاع داشتند و نیز چطور سعی می‌شد با روش خشونت‌زدایی، از خونریزی ممانعت شود.

اما آیا روزی افرادی که بنام کرد و دفاع از حقوق کردها، با دیکتاتوری بنام صدام که در همان زمان مرتکب کشتار مردم کرد عراق می‌شد و کردهای عراقی در ایران پناهنده شده بودند، همکاری کرده، و عده‌ای از جوانان کشور را در برخوردهای برادرکشی به کشتن دادند و از آنها، وسیله‌ای برای فراهم کردن جنگ عراق علیه وطنشان، ساختند، در مقابل مردم و تاریخ پاسخگو خواهند بود؟ 

تاریخ سند ۱۳ فوریه ۱۹۸۰برابر با ۲۴ بهمن ۱۳۵۸

دفتر بایگانی اسناد تاریخی وزارت خارجه ایالات متحده آمریکا

مرکز، اسناد تاریخی، روابط خارجی ایالات متحده، ۱۹۷۷-۱۹۸۰، جلد ۱۱، بخش ۱ ایران : بحران گروگانگیری، نوامبر ۱۹۷۹ – سپتامبر ۱۹۸۰

سند ۱۸۲

روابط خارجی ایالات متحده ، ۱۹۷۷-۱۹۸۰ جلد ۱۱ – بخش ۱ : بحران گروگانگیری ، نوامبر ۱۹۷۹ – سپتامب ۱۹۸۰

۱۸۲– یادداشت تنظیم شده توسط سیا

واشنگتن ۱۳ فوریه ۱۹۸۰ 

کشور

ایران عراق

موضوع

نقشه‌های بختیار نخست وزیر پیشین ایران برای سرنگون کردن دولت انقلابی ایران ( کمتر از ۱ خط از طبقه‌بندی خارج نشده است )

منبع 

(۳ خط از طبقه‌بندی خارج نشده است )

۱- (۱ خط و نیم از طبقه‌بندی خارج نشده است ) بختیار نخست وزیر پیشین ایران، در نظر دارد در نیمه ماه مارس ۱۹۸۰ اقدام به سرنگونی دولت انقلابی ایران نماید. بختیار از محل اقامت تبعیدی خویش در پاریس به بغداد سفر کرد تا مخفیانه با رئیس جمهور عراق صدام حسین در مورد حمایت عراق از برنامه‌های وی برای بازگشت به قدرت مشورت کند.بختیار از توانایی خود، برای بازگشت به قدرت در تهران با پشتیبانی عناصر وفادار نیروهای مسلح، ابراز اطمینان کرد. بختیار، رهبر مقاومت، گفت در انتظار حمایت سیاسی و نظامی عمده‌ای از جنبش خویش توسط دولت عراق است.

۲- رهبر کرد گفت که او ، به همراه نمایندگان سه سازمان کرد دیگر ، در ۲۰ فوریه در بغداد یا مکانی در آن نزدیکی دیدار خواهند کرد تا بین خود، عملیات نظامی و عملیات دولت عراق، در حمایت از کودتای برنامه‌ریزی شده توسط بختیار هماهنگ کنند.

وی دیگر نمایندگان شرکت‌کننده در جلسه را صلاح مهتدی[1] از کوموله (سازمان انقلابی زحمتکشان کردستان ایران)، یکی از برادران شیخ عثمان نقشبندی[2] که نام او مشخص نیست و شیخ عزالدین حسینی[3] معرفی کرد. رهبر کرد اظهار داشت که وی تقریباً ۱۰۰،۰۰۰ دینار عراقی (۳۰۰،۰۰۰ دلار) ماهانه از بختیار برای حمایت از ۲۵۰۰ فرد مسلح در سازمان خود دریافت می‌کند.وی گفت كه تمام امور مربوط به این حمایت و حركتهای نظامی آنها در كردستان را از عراق [صفحه ۴۷۹] با بارزان[4]، برادر ناتنی رئیس جمهور صدام و رئیس سرویس مخفی غیر نظامی عراق هماهنگ می كند. 

منبع : کتابخانه کارتر ، امور امنیت ملی- 

182. Intelligence Cable Prepared in the Central Intelligence Agency¹

Washington, February 13, 1980, 2326Z

COUNTRY

• Iran/Iraq
• Reported plans by former Iranian Prime Minister Bakhtiar to attempt the overthrow of the Iranian Revolutionary Government [less than 1 line not declassified]
• [3 lines not declassified]

SUBJECT

SOURCE

1. [1½ lines not declassified] former Iranian Prime Minister Bakhtiar, the latter plans to launch an attempt, approximately in mid-March 1980, to overthrow the Iranian Revolutionary Government. Bakhtiar travelled to Baghdad from his exile residence in Paris to consult secretly with Iraqi President Saddam Husayn on Iraqi support for Bakhtiar’s planned return to power. Bakhtiar voiced his confidence in his ability to return to power in Tehran with the support of loyal elements of the armed forces. The resistance leader said that Bakhtiar expects major political and military support from the Iraqi Government for his movement.

2. The leader said that he, along with representatives of three other Kurdish organizations, will meet in Baghdad, or a location nearby, on 20 February to coordinate military operations amongst themselves and the Iraqi Government in support of the planned coup by Bakhtiar. He identified the other expected representatives as Salah Mohtadi from Komola (Zaaman-e Zahmat-e Keshan-e Kurdistan—Revolutionary Organization of the Workers of Kurdistan), an unidentified brother of Sheikh Osman Naqshahandi, and Sheikh Eziddin Hoseini. The Kurdish leader indicated that he receives approximately 100,000 Iraq pounds (USD 300,000) monthly from Bakhtiar for support of 2,500 armed men in his organization. He said that he coordinates all matters related to this support and their military movements into Kurdistan from Iraq [Page 479]with Barzani, half-brother of President Saddam and Chief of the Iraq Civilian Secret Service.

1. Source: Carter Library, National Security Affairs, Staff Material, Middle East File, Box 32, Subject File, Iran [Retained] 2/80. Secret. Sent to the National Security Agency; Departments of State, the Treasury, and Justice; Defense Intelligence Agency; Secret Service; Federal Bureau of Investigation; National Security Council Staff, and White House.

https://history.state.gov/historicaldocuments/frus1977-80v11p1/d182

سرمقاله‌های ابوالحسن بنی‌صدر در باره مسائل کردستان

سرمقاله یکشنبه ۷ اردیبهشت ماه ۱۳۵۹، ۲۷ آوریل ۱۹۸۰، شماره ۲۴۱ روزنامه انقلاب اسلامی

کردستان و «اضمحلال قدرت مرکزی»

آمریکایانی که در حمله بدفرجام آمریکا دخالت داشته‌اند، در مصاحبه‌هایشان گفته‌اند هدف آمریکا تضعیف دولت ایران و ساقط کردن آن است. امروز موضوع در اروپا و آمریکا از پرده بیرون افتاده است و مطبوعات و رادیو تلویزیون‌ها، فراوان از آن حرف می‌زنند. گروههای سیاسی مترقی به سود ایران موضع می‌گیرند و به آشکاری می‌نویسند که گروگان‌ها وسیله کار آمریکا هستند. امروز دیگر عیان است که طرح آمریکا ایجاد یک اغتشاش عمومی توأم با خونریزی‌های مهیب به قصد نابود کردن دولت انقلاب بوده است.

بخشی، و بخش تعیین‌کننده‌ای، از این توطئه در کردستان باید انجام می‌پذیرفت. گفته میشود که تغییر ناگهانی رفتار گروه کومله در کردستان در پی قول و قراری است که با «جانشین حکومتی انقلاب اسلامی گذاشته اند». اینک گزارش گردش کار کردستان را می‌آوریم تا معلوم شود دولت هیچ گونه تمایلی به درگیری مسلحانه در کردستان نداشته است:

در آغاز انتخاب به ریاست جمهوری، از سوی حزب دمکرات کردستان هیأتی با طرحی 6 ماده‌ای به نزد من آمد و آن طرح با اصلاحاتی که در آن انجام گرفت پذیرفته شد. هم در آن مجلس مقبول همه شد که آنچه داده می‌شود به مردم کردستان است و نه به گروه های مسلح.

پیش از آن با هیأت ویژه توافق شده بود که پاسداران از سنندج بروند و ارتش باشگاه افسران و فرودگاه و ساختمان رادیو تلویزیون را نگاهداری کند و هیچ گروه مسلحی در شهر نباشد. اما به محض بیرون رفتن پاسداران افراد مسلح کومله وارد شهر شدند و در شهر هر کار که خواستند کردند.

چندین نوبت از سوی مسلمانان سنندج مراجعه شد که با این گروه مسلح شدت عمل به خرج داده شود و پاسخ همواره این بود که باید مردم شهر- خود بایستند و سلطه این گروه را نپذیرند مردم مسلمان شهر در چند نوبت در نمازهای جمعه نفرت خود را از این گروه اظهار کردند تا این که این گروه نماز جمعه را تعطیل کرد.

وقتی عراق در مرزها نیرو جمع آورد و تهدید کرد، در آذربایجان غربی به پست‌های نظامی حمله شد. مقصود از این حمله گرفتن مواضع پست بارزانی و قطع رابطه آنها با پایگاهاشان و کمک به بعثی‌های عراق بود. 

در همین وقت نماینده‌ای به کردستان فرستاده شد تا معلوم کند مقصود از این کارها چیست؟ و وی آمد که حزب دمکرات جنگ نمی‌خواهد و آماده تفاهم است.

اما وقتی از خوزستان مراجعت کردم، معلوم شد در سنندج مانع از رفتن ستون نظامی به پادگان شده‌اند، هر اندازه از نرمش لازم بود به خرج داده شد:

فرماندار سنندج گفته بود خود، پیشاپیش ستون، آن را به پادگان می‌برد که ممکن نشد.

قرار شد برای پرهیز از درگیری ستون از خارج شهر برود، در راه مورد حمله قرار گرفت و فرمانده نظامی کشته شد و مواد غذایی ارتش به دست مهاجمان افتاد.

در همین وقت یک واحد نظامی را در نوسود خلع سلاح کردند و 7 تن اسلحه را بردند.

گروه کومله به این حد قناعت نکرد در سقز و بانه به حمله دست زد و پادگان سنندج را تهدید کرد.

باشگاه افسران را محاصره کرد و آب و غذا را به روی محاصره‌کنندگان بست.

فرمانده لشگر تهدید کرد، جواب شنید: جواب هر گلوله توپ را با 20 گلوله توپ خواهیم داد.

در این فاصله چون ما می‌دانستیم این کار جزیی از یک توطئه بزرگ است و باز چون می‌دانستیم کومله تکیه‌گاهی در افکار عمومی ندارد و بدون جنگ چون برف آب می‌شود، از تمام امکانات برای پرهیز از برخورد نظامی استفاده کردیم:

روز سه شنبه در اجتماع بزرگ مردم تهران گفتیم که 6 ماده را با اصلاحاتی که در آن صورت گرفته است پذیرفته‌ایم.

ارتش پی در پی اخطار می‌کرد که اگر دست از محاصره باشگاه افسران بردارند وارد عملیات نخواهد شد.

به ارتش و پاسداران دستور داده شد اگر ناگزیر از عملیات شوند باید تلفات سنگینی را به جان بخرند اما حتی‌المقدور به مردم شهر صدمه کم بزنند. معلوم بود که این کار سبب سنگینی تلفات و دیرتر رسیدن به هدف های نظامی می‌شود. مردم شهر اطلاع می‌دادند کومله خانه‌ها را سنگر کرده است و به ما نیز اجازه خروج از شهر را نمی‌دهد. از پاسداران و ارتشیان خواسته شد، تن به تن بجنگند و خطرها را بپذیرند و تا حد ممکن به مردم صدمه کم برسد.

دستور داده شد به محض آن که گروه‌های مسلح بپذیرند شهر را ترک کنند و به جنگی که تحمیل کرده‌اند پایان بدهند، عملیات نظامی قطع شود. نیم روزی نیز به طور یکجانبه عملیات قطع شد.

قرار شد تلگرامی بفرستند و پاسخی در این باره بگیرند که هیچ خبری نشد.

در اجتماع مردم اهواز بدون آنکه تلگرام رسیده باشد، از نو تأکید کردیم که 6 ماده را با اصلاحاتی که در آن انجام گرفته است می‌پذیریم. تا هرگونه بهانه‌ای از بین برود. اما باز دست برنداشتند.

اینک که طرح «کودتای خزنده» به دست افتاده است ما می‌دانیم که نمی‌توانسته‌اند دست بردارند چرا که وابسته‌اند و دشمن گمان می‌برده است که «این بار ضربه سنندج» کار دولت انقلاب را خواهد ساخت.

بنا بر این در کردستان هیچ گونه بهانه‌ای برای تحمیل جنگ نبوده است و اگر توطئه در کار نبود به طور قطع و یقین هیچگونه درگیری پیش نمی‌آمد. تاریخ 70 سال اخیر ایران نشان می‌دهد که هر بار ملت ایران خواسته است شانه خود را از زیر بار سلطه گران خارجی خلاص کند، وابسته‌های چپ و راست دست در دست هم مانع شده‌اند؛ چرا که سلطه‌گران در لزوم سلطه بر ایران با یکدیگر اختلاف ندارند.

چه خوب است که سران این گروه‌های مسلح در یک بحث آزاد شرکت کنند و به مردم ایران توضیح بدهند چرا اسلحه به دست گرفته و چرا پاسخ دعوت به صلح‌طلبی و برادری و اخوت را با اسلحه می‌دهند؟ عدم وجود امنیت را بهانه قرار ندهند، تأمین کامل امنیت آمد و شد آنها را دولت بر عهده می‌گیرد.

پس از آن که از منصرف کردن این گروه از زد و خورد مسلحانه مأیوس شدیم البته با قاطعیت تمام عمل کردیم و امید می‌داریم که فرصت جبران خرابی‌ها فرا رسیده باشد و مردم کرد بدانند عنوان‌های فریبنده همواره می‌توانند پوشش خائنانه‌ترین توطئه‌ها باشد. 

سرمقاله دوشنبه 22 اردیبهشت ماه 1359، 12 مه 1980، شماره 253

واقعیّت ها و هشدارها

…

از قرار اطلاع آقای قاسملو با یک روزنامه ایتالیایی مصاحبه کرده و گفته است:

به هنگام پیش آمد اشغال سفارت آمریکا یا مراکز حکومت آمریکا بر ایران، عده‌ای از افسران عالی رتبه به او مراجعه کرده و گفته‌اند، اگر با آنها کنار بیاید، بعد از پیروزی به او خودمختاری خواهند داد. این افسران اخیراً نیز که آمریکاییان به ایران تجاوز کرده بودند مراجعه و همان وعده را تکرار کرده اند.

بر فرض صحت این حرف، معلوم می‌شود که:

سخن ما بر حق بوده و روی آورد گروههای مسلح وابسته به جنگ در کردستان و تحمیل جنگ به دولت، بی‌رابطه با نقشه‌های آمریکا برای ایران نبوده است. بنابراین آنها که در سنندج جنگ را به مردم و نیروهای مسلح تحمیل کردند به ساز قدرت خارجی می‌رقصند.

و آقای قاسملو بداند که آن ها که به دستیاری آمریکا حق خودمختاری را از ملتی میگیرند، به ایشان وعده‌ای می‌دهند که هرگز تحقق نخواهد یافت و اگر موفق بشوند ملتی را به خاک و خون بکشند، کردستان را بنام ایشان قباله نخواهند کرد. و باز بدانند که نه در شرایط جهانی امروز و نه در شرایط آینده، چند کشور خاورمیانه را نمی‌توان بر اساس «ناسیونالیسم» تجزیه کرد. اما حتماً می‌توان با گسترش موج‌های انقلابی و زیر پرچم اسلام قلمرو وسیعی را از سلطه ابرقدرت‌ها بیرون برد.

و اگر آقای قاسملو به ایران و انقلاب مردم ایران علاقه دارد، چرا این افسران خائن را به حکومت اسلامی معرفی نکرده است؟

…

کارنامه جمعه 26 تا سه‌شنبه 30 ديماه 59 (تاریخ انتشار 13 بهمن 1359 شماره روزنامه 464)

«گفتم كه ما به آنچه گفته بوديم پايبند بوديم و در همان روزهايى كه مى‏رفت ما اميدوار بشويم كه مسئله كردستان حل شده است، در سنندج راه بر نيروهاى ارتش جمهورى اسلامى ‏بستيد. آنها هم مطابق معمول گفتند: «ما نبوديم كومله بود». بعد به يادشان آوردم كه طرح تقسيم اسلحه و مهمات پادگان سنندج كه شما سه دسته تنظيم كرده بوديد، در دست ما است.

بالاخره پذيرفتند كه «اشتباهاتى» شده است ومى‏‌گفتند كه از طرفين اشتباهاتى شده است.

حالا به همين مناسبت به شما مردم عزيز آن سامان مى‏گويم: برادران من، خواهران من،  ما هر چه بهم ظلم بكنيم يك هزارم ظلم بيگانه را نخواهيم كرد، شما بياييد، آثار جنگ را در خوزستان ببينيد، آنچه را كه ارتش صدام بر سر شهرهاى خوزستان آورده است ببينيد تا حرف مرا بفهميد.

هيچكس براى شما دلسوزتر از ما و براى ما دلسوزتر از شما نيست و اين ميهن يك ميهن است و متعلق به همه ما است. همه ما هم مسلمانيم و اگر بر اساس اخوت اسلامى عمل كنيم، هيچ دليلى براى برخوردهاى مسلحانه نمى‏‌ماند. اين روزها، روزهاى حساسى در تاريخ ميهن اسلامى ما است. از من بشنويد: با اسلحه يعنى ايجاد رابطه بر پايه تضاد نيروها كار از پيش نمى‏‌رود.

بگذاريد قدرتهاى خارجى همآن‌طور كه ما را استوار و با صلابت يافتند يكپارچه و متحد نيز بيابند. اگر براه تفاهم مى‏آمديد و اگر وحدت حكومت اسلامى را مورد خدشه قرار نمى‏داديد (خطابم به گروههايى است كه به نام كردستان عمل مى‏كنند)،نيروهاى ما پخش و پلا نمی شد و دشمن در درستى تصميم خودش در تجاوز به ايران ترديد مى‏‌كرد. اگر هم تجاوز مى‏‌كرد، قبل از اينكه اين همه خرابى ببار آورد، ما متجاوز را بر سر جايش مى‏‌نشانديم. پس شما در آنچه بر كشور رفته است سهيم هستيد. تاريخ از اين كار شما در نخواهد گذشت. هنوز وقت باقى است به دامن حكومت اسلامى بازگرديد.

کارنامه یکشنبه، سوم اسفند– تاریخ انتشار 27 اسفند 1359- شماره 501 روزنامه انقلاب اسلامی

مسئله کردستان:بعد در سنندج راه بستن بر ارتش پیش آمد

عنوان بعدی «مسئله کردستان» است که نوشته است که «به دنبال مطرح شدن مسئله در کارنامه رئیس جمهور و انتشار مصاحبه آقای قاسملو با بی‌بی‌سی که بنا به گزارش در کیهان به صورت تحریف شده و موذیانه منعکس شده است و گفته است که یکی دو روزنامه هم خواسته‌اند تلویحاً تا حدودی صراحتاً پیرامون سازش رئیس جمهور هشدار بدهند، حالا آن‌ها که این هشدار را می‌دهند، قبل از ریاست جمهوری من بگویند چه بر سر آن کردستان آوردند و کردستان در چه وضعی بود.

آن‌ها درسی ندارند که به من بدهند چون خود کردستان را به وضعی انداخته بودند که به صراحت آن را از دست رفته می‌دانستند.

اما اینکه آقای قاسملو گفته است آن شش ماده ابتدا با موافقت من روبرو شده و در شورای انقلاب رد شده است، خلاف واقع است. چرا که این شش ماده از سوی ما مورد تغییر قرار گرفت و صورت تغییر یافته آن موجود است. بعد در سنندج راه بستن بر ارتش پیش آمد که منجر به مقابله و درگیری نظامی شد. و جریان حوادث به صورتی در آمد که دنباله‌اش تا به حال ادامه یافته است و در آن جا بود که آن سند به دست آمد و معلوم شد که این‌ها سه دسته «کومله»، «دمکرات» و یک دسته سومی طرح تنظیم کرده بودند برای اینکه وقتی پادگان سنندج سقوط کرد اسلحه و مهمات را بین خودشان به چه نسبت تقسیم کنند و این نشان می‌دهد که آنها می‌خواستند از سویی ما را سرگرم گفتگو بکنند و از سوی دیگر به اصطلاح ضربه نظامی وارد کنند. 

و حرف من با مردم کردستان همواره این بوده است که در این جهان وقتی ما به صورت یک ملت در کنار هم از عهده توطئه‌های خارجیان در داخل و خارج به زحمت بر می‌آییم، در جدایی جز اینکه شکار آن‌ها بشویم چه سرنوشتی پیدا خواهم کرد؟

ما بايد جنگ كه تمام شد تمام خدمت را به مردم عرب خوزستان بكنيم

بمناسبت اين گزارش صحبتى را كه بايد در كارنامه روزهاى آينده بياورم، در اينجا بدان اشاره مى‏كنم و آن صحبتى بود كه با امام درباره مردم عرب خوزستان كردم. به ايشان گفتم: اين جنگ يك آزمايش بسيار موفقى براى جمهوريمان، براى وضعمان و براى حال و آينده‌مان است. وقتى عراق حمله كرد بر مناطقى دست يافت كه ساكنان آن عرب بودند و آنها در محل سكونت خويش نماندند. نه كمك از عراق را پذيرفتند، نه اسلحه پذيرفتند و نه حاضرشدند وسیله سیاست عراق بشوند. اینها بطرف ما آمدند اشتراك در دين، در رژيم و در وطن آنها را سوى ما آورد و تكذيبى روشن و صريح شد برادعاى رژيم عراق كه مى‏‌كوشد بگويد ما رژيمى نژادگرا هستيم و جنگ، جنگ عرب و فارس است؛ حال اينكه عرب بدو پشت كرد و بسوى ما آمد دقيقاً. به لحاظ اينكه ما به نژاد اصالت نمى‏‌دهيم و برادرى و اخوت اسلامى را قدر مى‏شناسيم. رژيم سابق حدود 60 سال بر اين مردم ستم روا داشت بعنوان اينكه اينها چون عرب هستند پس براى ايران خطر هستند و مى‏خواست يك جورى آنها را براند. اين سابقه در نحوه رفتار ما هم متأسفانه اثر گذاشت و ما با سوءظن با اين مردم عمل كرديم تا اين آزمايش پيش آمد و آنها بهترين و عاليترين نمونه موفقیت در آزمايش را نشان دادند و وفادارى به اسلام، علاقه به ميهن اسلامى و نه گفتن به متجاوزين. گفتم: ما بايد جنگ كه تمام شد تمام خدمت را به اين مردم بكنيم و گذشته تلخ و طولانى را جبران بكنيم.

بر اين باور بوده‏‌ام كه بايد به مردم كردستان اعتماد كرد

امام هم بر اين معنا بسيار تأكيد داشتند وگفتند مناسبتى كه پيش بيايد در اين باره صحبت خواهم كرد. آنچه را كه عربهاى خوزستانى كرده‏‌اند را بگوييم دليل ندارد، انتظار از مردم کردستان دلیل دارد: از كرد كردستان يعنى مردمی كه خود از بنيانگذاران كشور ايران جزو هفت طايفه اولى كه بناى اين كشور را گذاشته‌اند، بوده‏‌اند جزو وفادارى به ميهن اسلامى، چه انتظاری می‌توانیم داشته باشيم؟ آیا می‌شود تصور كنيم آنها ممكن است ميهن اسلامى خودشان را به تمايل تجزيه‏‌طلبى، آن هم با زد و بند با خارجى بفروشند؟ بنابراين اگر من از ابتدا اين‌طور كه در نوشته‏‌ها نوشته‏‌ام، در بيانها گفته‏‌ام، بر اين باور بوده‏‌ام كه بايد به مردم كردستان اعتماد كرد، تجربه خوزستان مى‏گويد كه حق با من بوده است. مردم غير از گروههايى هستند كه از مردم بيگانه مى‏شوند و به راهى مى‏روند كه راه تجزيه و دشمنى و خصومت است. حالا من به آنها مى‏گويم، رژيمى عربى و «عرب ستاينده» كه به خوزستان درآمد و مناطق عرب‌نشين را كوبيد و مردم عرب هم به آنها پشت كردند و به ما رو آوردند، آيا شما گمان مى‏كنيد كه اين رژيم (رژيم عراق) با شما بهتر عمل خواهد كرد؟ آن روستاهاى كرد را در عراق كدام رژيم با خاك برابر كرده؟ اين رژيم با كرد عراقى جفا كرد آيا تصور مى‏كنيد با شما وفا مى‏كند؟ آيا وقت آن نرسيده است كه شما اين روش و شيوه غلط را ترك كنيد و به دامان امنى بياييد كه بدون آن ما قادر نمى‏شويم نيروها و توانايى‏هاى خودمان را صرف سازندگى عمومى كشورمان بكنيم؟ تا كى بايد جنگ باشد و يكديگر را دريدن و پاره پاره كردن؟ شما (گروههاى مسلح) آب در هاون می‌كوبيد، ممكن نيست مردم كرد از وطنى كه خود ايجاد كرده‏‌اند جدا بشوند.

در اين دنيا همه در پى وحدتند تا بتوانند در برابر غولهاى بزرگ بايستند. همين كتابى كه گفتم براى من آورده بودند، همان فريادى است كه من هفده سال در اروپا همواره مى‏‌شنيدم. امروز اروپا بصورت كشورهايى جدا از هم نمى‏‌تواند در برابر دو ابرقدرت موجوديت خود را حفظ كند. با وجود اينكه روزگارى دراز پنج قاره را غارت كرده و ثروتهايى بس عظيم گردآورده است. اين اروپا در پى آن‌است كه متحد و يكى بشود، بلكه بتواند موجوديت خود را در برابر اين دو ابرقدرت حفظ كند و شما چگونه مى‏‌خواهيد در سرزمينى كه انقلاب آن را از كام رژيم پيشين بدرآورده است و امروز با دهها مشكل در همه زمينه‏‌ها روبروست بصورت جدا و منفردجامعه پیشروی بشوید و چرا چنین فکری در كله شما است؟ مى‏‌گوييد نه ما چنين فكرى نداريم، بسيار خوب پس اسلحه را زمين بگذاريد و بدانيد كه همان‌طور كه گفتم ملت ما آرام آرام دارد به اين فكر مى‏‌رسد كه چماق و انواع آن جز زيان، ببار نمى‏‌آورد. ما مى‏‌توانيم از راه بحث آزاد زمينه اجتماعى را براى آنچه بايد كرد فراهم بياوريم. هيچ كسى در ايران امروز ديگر بر اين باور نيست (هيچ كس البته منظور خود جامعه و منتخبان او است) كه «باید يك عده از مردم ساكن در نقاطى از ايران را تحت فشار قرارداد». امروز همه بر اين باورند كه همه جاى ايران با هم و دست در دست هم بايد پيشرفت بكنند، بدين جهت ما مى‏‌توانيم با نمونه و الگوى جديدى كه بوجود مى‏آوريم موجب جذب و وحدت همه منطقه بشويم.

چرا ما از وجود ترك و كرد و لر و عرب و تركمن و بلوچ بترسيم؟ ما مى‏گوييم چون اينها در اسلام، در ميهن اسلامى، در فرهنگ مشتركى كه طى قرون بوجود آمده‌است، با يكديگر مشتركند و ما باهم برادرى و اخوت اسلامى داريم، پس اين سرزمين را با هم آبادان مى‏سازيم، تا اقوام پراكنده‏اى كه در كشورهاى ديگر هستند نيز به همين وحدت بپيوندند، يك وحدت بزرگ اسلامى كه به مجموع ما امكان بدهد در برابر ابرقدرتها با توانايى تمام بايستيم. بهرحال من آماده‏ام كه در اين مسئله يك بحث آزاد تشكيل بشود و امنيت شركت‌كنندگان در اين بحث آزاد هم فراهم بگردد، بلكه اين شكل در همين زمينه‏‌اى كه گفتم حل شود.